Sporda soğuma ve önemi

Antrenman organizma üzerinde oluşturulan bir yüke karşı organizmanın ani veya uzun süreli bir direnç kazanması anlamına gelmektedir. Bu durum sezonun başından itibaren kapsamlı olarak artmaya devam eder ve sezon ilerledikçe ve zirveye yaklaştıkça yapılan yüklenmelerde vücudun oksijen ihtiyacı artar iken buna paralel egzersiz esnasında kullandığımız oksijen miktarı azalmaktadır. Azalan oksijen tüketimi ve artan oksijen ihtiyacı egzersiz şiddeti ve süresi gibi bileşenlere bağlı olarak organizmada asit baz dengesinin bozulmasına ve bu dengenin asidik yönde bir ivme kazanmasına sebebep olarak oluşan asitli ve gazlı ortamın enzimlerin yapısının bozulması ve vücudun ph dengesinin bozulmasına yol açmaktadır. Her yüklenme esnasında şiddete ve süreye bağlı olarak organizma bu yüke direnç kazanmaya çalışmaktadır.

Yüklenmenin kaliesi ne kadar ısınma ile ilgili ise yüklenme sonrasındaki soğuma da o kadar etkilidir. Şöyle ki ; yüklenme tekrarları arasındaki dinlenmenin tam olmamasından kaynaklı olarak her yüklenme tekrarı arasında ve yüklenme souda vücut egzersiz esnasında ihtiyaç duyduğu oksijeni alamadığı için oksijensiz yani anaerobik ortama maruz kalır, laktik asit birikir ve oksijen borçlanmasına girer. Yüklenme sonrasında yüklenme şiddeti arttıkça oksijen borçlanması da artar ve buna bağlı olarak toparlanma süresi de uzar. Yüklenme sonrasında yapılacak olan soğuma çalışmaları ile biriken bu laktik asit vücudun oksijen ihtiyacının yenide karşılanmasına bağlı olarak vücuttan uzaklaştırılır ve yeniden enerjiye dönüştürülür.

Oksijen borçlanmasının giderilerek organizmanın bazal duruma dönmesi ve laktik asidin vücuttan uzaklaştırılması ve yeniden enerjiye dönüştürülmesi süresi egzersiz bitiminden itibaren 1,5 saat içerisinde %95 oranında gerçekleşmektedir.  Bu oran sırasıyla

İlk 10 dakika %25

20-25 dakika arası %50

1-1,5 saat arası %95 oranında gerçekleşmektedir.

Soğuma çalışmalarının anlamı ve önemine bakıldığında zirveye yaklaştıkça daha önemli bir hale geldiği görülmekte olduğu ortaya çıkmaktadır. Soğumanın yapılmaması durumunda oluşan laktik asidin vücuttan atılım süresi uzamakta ve bu durum aktivasyonunu artırmaya çalıştığımız enzimlerin yapısına zarar verecektir. Yine oluşan bu asitli ve gazlı ortam hücrenin yapısında ve damar içinde oksidatif hasara yol açarak vücudun bir sonraki yüklenmeye toparlanma süresini uzatacaktır. Bun durumun alışkanlık haline getirilmesi durumunda ise birkaç yüklenme sonrasında vücutta kronik yorgunluk ve spazm oluşmaya başlayacak olup bu durum antrenman performansını olumsuz etkileyecektir önemsenmeyip üzerine gidilmeye çalışılması durumunda ise sakatlık ve sürantrenman durumu kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkacaktır.